"Çocuklarda Obezite, Çocuk Oyuncağı Değil"

Toplumda görülen obeziteye (şişmanlık) dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Şafak, obeziteye neden olan etmenler arasında, aşırı ve yanlış beslenme ile fiziksel aktivite eksikliğinin yer aldığını dile getirdi. "Obezite nedir", "obezite nasıl tedavi edilir", "çocuklarda obezite", "diyet nasıl yapılır" gibi soruları yanıtlayan Deniz Şafak, çocuklarda obezitenin devam etmesinin, hipertansiyon, tip 2 diyabet, uyku apneleri, hiperlipidemi, ortopedik problemler ile insülin direnci gibi sağlık sorunlarına neden olabildiğini aktardı. Şafak, erişkin dönemde obez olan kişilerin üçte birlik kısmında obezitenin çocukluk çağında başladığını vurguladı.

21 Mayıs Avrupa Obezite Günü kapsamında obeziteyle ilgili bilinmeyenleri açıklayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Şafak, genetik ve çevresel etkileşimlere sahip ve ciddi, kronik bir hastalık olan obezitenin, vücutta normalden fazla yağ dokusu olmasıyla geliştiğini söyledi. Obezitenin mutlaka tıbbi tedavi gerektirdiğini ifade eden Şafak, çocuklarda obezite görülmesindeki en önemli faktörlerin, fiziksel aktivitede azalma, beslenme alışkanlıkları ve genetik sebepler olduğunu vurguladı.

"ÜLKEMİZDE OBEZİTE YAYGINLAŞIYOR"

Türkiye'de son yıllarda beslenme ve aktivite değişikliklerinden kaynaklanan sebeplerden dolayı obezitenin yaygınlaştığı aktaran Şafak, obezitenin çocuklarda sosyal izolasyona neden olduğunu belirtti. Batılı tarzı beslenme alışkanlıkları nedeniyle çocuklarda kilo alımının arttığının gözlemlendiğine dikkat çeken Şafak, "Yaşam şekli değişikliği de bir diğer önemli faktör. Çocukların televizyon veya bilgisayar başında geçirdiği saatlerin artması ve okulda geçirilen sürenin uzaması ile birlikte azalan hareketlilik, kilo alımını kolaylaştırmaktadır. Obeziteyle birlikte sıklıkla psikososyal bozukluklar görülmektedir. Obezite, fiziki görünüm ve performans gerektiren toplu faaliyetlere uyum sorunu açısından da çocuklarda sosyal izolasyona neden olabiliyor. Bu nedenle obezite yaşayan çocuklar arkadaşları tarafından dışlanabiliyor. Dışlanan çocuk, sosyalleşmekten çekiniyor ve daha hareketsiz bir hayata sürükleniyor. Bu konuda ailelerin duyarlı olması gerekiyor. Çocuğunun hızlı kilo aldığını düşünen anne babalar erken dönemde doktora başvurmalı" diye konuştu.

"OBEZİTE ERKEK ÇOCUKLARDA ERGENLİĞİ GECİKTİRİRKEN, KIZ ÇOCUKLARDA İSE TETİKLİYOR"

Obezitenin erkek çocuklarda ergenliği geciktirirken, kız çocuklarında ise tetiklediğini dile getiren Beslenme ve Diyet Uzmanı Deniz Şafak, obezitenin devamı durumunda ortaya çıkabilecek bazı sağlık sorunları olduğunu söyledi. Şafak, "Kız çocuklarında vücut yağlanmasındaki artış, leptin hormonunun artarak ergenliğin tetiklenmesine neden olur. Erkek çocuklar da ise ergenliği geciktirebilir." dedi.

"DİYET PROGRAMINA AİLE BİREYLERİ KATILMALI"

Obeziteye karşı uygulanan diyet programına aile bireylerinin katılımının şart olduğunu dile getiren Şafak, çok obez olmayan çocuklarda diyet uygulanmayacağını kaydetti. Şafak, "Beslenme alışkanlıkları ve yaşam şekli doğru yönde arttırılarak, uzun vade içinde boyun da uzaması ile birlikte boy-kilo dengesi sağlanır. İleri derecede obez çocuklar da ise uzun vadede kilo verme planlanır. Beslenme alışkanlıkları doğru yöne çevrilerek, çocuğa bunun gerekçesi anlatılmalı. Tüm aile bireyleri de bu beslenme kurallarına uymalı. Çocuk daha hareketli bir yaşama teşvik edilerek, bir spor dalına yönlendirilmeli." şeklinde konuştu.

"ABUR-CUBUR VE ŞEKERLİ İÇECEKLERİN TÜKETİMİ KİLO ALIMINI KOLAYLAŞTIRIR"

Abur cubur tüketimi ile şekerli içecek tüketiminin kilo alımını kolaylaştırdığının altını çizen Şafak, genel beslenme alışkanlıklarına bakıldığında iki önemli eksiğin ortaya çıktığını kaydetti. Bunlardan ilkinin ara öğünlerin yetersizliği, ikincisinin ise suyun yeterince tüketilmemesi olduğunu kaydeden Şafak, "Çocuklar günlük yemek alışkanlıkları içinde, öğünler arası genelde yiyecek tüketmezler. Tüketilenler de olması gereken yiyecekler değil. Ara öğünler için genellikle bisküvi, çikolata gibi abur cubur tercih edilir. Fakat bu gıdalar, enerjileri ve içerikleri nedeniyle çocuğun ihtiyacını karşılamadığı gibi kilo alımını da kolaylaştırır. Bunların yerine, vitamin mineral deposu olmalarının yanı sıra düşük kalorili ve besleyici olan taze meyve ve meyve suları koymak gereklidir. Çocukların içecek seçimleri genelde asitli ve şekerlidir. Her çocuğun günlük aldığı her 1 kalori için bir 1 ml. suya ihtiyacı bulunmaktadır. Günlük bin 850 kaloriye ihtiyaç duyan bir çocuğun, yaklaşık bin 850 ml kadar su tüketmesi gereklidir." dedi.

ÖĞÜN İÇERİĞİ NASIL OLMALI

Önemli bir diğer konunun öğünlerin içeriği olduğuna dikkat çeken Şafak, öğünlerde tüketilen yemekte önceliğin her zaman açlık ve göz zevki olduğunu belirterek, "Her öğünde yeterli vitamin-mineral ile  protein-karbonhidrat-yağ dengesi sağlanmalıdır. Bu sebeple et, sebze, süt-yoğurt ürünleri ile tahıllar bir öğünde bir arada bulundurulmalı. Bu gruplar bir arada bulunduğunda miktar ayarlaması yapmak da kolay olacaktır. Örnek olarak, 1 kâse çorba, 1 porsiyon ızgara et, salata ve ayrandan oluşan bir menü dengeli ve yeterlidir. 1 tabak etli sebze yemeği ile yarım tabak pilav veya makarna ve 1 kâse yoğurt dengeli bir menü olur. Bu besin gurupları ile menü çeşitliliği sağlanabilir" diye konuştu.

NE KADAR SÜREYLE DİYET YAPILMALI

Yapılacak diyet süresinin, çocuğa göre değişkenlik gösterdiğini aktaran Şafak, uygulanacak diyetin süresinin, çocuğun sahip olduğu kilo ve hedefe konulan kiloya göre değişkenlik göstereceğini vurguladı. Şafak, "Verilen kilonun yağ olması gerektiği düşünüldüğünde ayda 2 kilo verilebilir. Daha hızlı kilo kaybında, vücuttan kas ve su kaybı gerçekleşeceği için bunu gerçek kilo kaybı olarak görmek yanlıştır. Düzenli ölçüm yapıldığında verilen kilonun ne kadarının yağ olduğu değerlendirilerek, ona göre yeni diyet düzenlenmelidir." dedi.

DİYETLER SIK SIK UYGULANIĞ BIRAKILACAK TEDAVİ ŞEKLİ OLMAMALI

Çocukluk dönemindeki obezitenin önemli bir sağlık sorunu olduğunun altını çizen Şafak, "Erişkin dönemlerde obez olan kişilerin üçte birinde obezite çocukluk çağında başlamaktadır. Çocuklukta edinilen beslenme alışkanlıkları kalıcıdır. Bu nedenle doğru beslenmek, çocukları uzun vadede hastalıklardan korur ve gelişimleri açısından önem taşır. Diyetler sık sık uygulanarak bırakılacak bir tedavi yöntemi olmamalıdır. Diyetler her zaman uzun vadede yapılarak, çocukta oluşacak sağlıklı beslenme alışkanlıkları kalıcı hale gelmelidir." şeklinde konuştu.